ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပံုက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏုိင္ပါတယ္။
အဓိက ဖြဲ႕စည္းပံု (၂) မိ်ဳးကေတာ့
- ရွယ္ယာျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားေသာ ပုဂၢလိကပုိင္ကုမၸဏီ
- ရွယ္ယာျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားေသာ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ
ဒါဆို အဓိကကြာျခားခ်က္က ဘာလဲfinance။ ကုမၸဏီေတြက ပုဂၢလိကပိုင္ (သို႔) အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီအျဖစ္ ဘာလို႔ ေရြးခ်ယ္ၾကတာလဲ။yes
yes
အမ်ားဆံုးေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႕စည္းပံု က ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲ။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန (DICA) မွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေပါင္း ၆၆,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္finance။ (ေမလ ၂၀၂၀ အထိ)
အမ်ားစုကေတာ့ ရွယ္ယာျဖင့္ကန္႔သတ္ထားတဲ့ ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုမၸဏီ အခု (၅၀) ေလာက္ကသာ ရွယ္ယာျဖင့္ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အမ်ားပုိင္ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္ – ဒီအမ်ားပိုင္ကုမၸဏီအမ်ားစုက စာရင္းဝင္ကုမၸဏီေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ေအာက္မွာေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။)
အျခားဖြဲ႕စည္းပံု အမ်ိဳးမ်ိဳးကေတာ့
- ခံဝန္ခ်က္ျဖင့္ ကန႔္သတ္ထားေသာ ကုမၸဏီ (Company Limited by Guarantee)
- မကန္႔သတ္ထားေသာ ကုမၸဏီ (Unlimited Company)
- စီးပြားေရးအဖြဲ႕အစည္း (Business Association)
- ျပည္ပေကာ္ပိုေရးရွင္း (Overseas Corporation)
“ရွယ္ယာျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားေသာ” ဆုိတာ ဘာကိုဆုိလိုတာလဲ။
ကုမၸဏီတစ္ခုက “ရွယ္ယာျဖင့္ကန္႔သတ္” ထားတယ္ဆုိရင္ ရွယ္ယာရွင္မ်ား (ကုမၸဏီကိုပိုင္ဆုိင္သူမ်ား) ရဲ႕ ေပးရန္ရွိစာရင္းကို မေပးေဆာင္ရေသးတာမ်ိဳးရွိခဲ့မယ္ဆုိရင္ သူတို႔တစ္ေယာက္ခ်င္းစီပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ရွယ္ယာေတြအေပၚမွာပဲ ပမာဏတစ္ခု ကန္႔သတ္ထားတယ္ လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ဆုိလုိတာကေတာ့ ကုမၸဏီက အေၾကြးေတြတင္ေနၿပီး ျပန္ဆပ္ဖို႔ရာ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့ဘူးဆိုေတာင္ ရွယ္ယာရွင္ေတြက အဲဒီအေၾကြးေတြကို ေပးေဆာင္ဖုိ႔အတြက္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ တာဝန္မရွိပါဘူး (ဘာျပစ္မႈအမွားမွ မလုပ္ထားဘူးဆိုရင္ေပါ့)။
တစ္ကမာၻလံုးမွာေတာ့ “ေပးရန္ရွိစာရင္းကို ကန္႔သတ္ထားျခင္း” ဆိုတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုမ်ိဳးကို အေတြ႕ရမ်ားပါတယ္finance။ ဒီနည္းနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ကုမၸဏီမွာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့အခါ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရပိုင္ဆုိင္ပစၥည္းေတြကို ဆံုး႐ံႈးရမွာ စိတ္ပူစရာမလုိပဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏုိင္ေအာင္ျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
သူနဲ႔ေျပာင္းျပန္ “ကန္႔သတ္မထားတဲ့ကုမၸဏီ” ေတြကေတာ့ ေပးရန္ရွိစာရင္းေတြအေပၚမွာ ကန္႔သတ္ထားတာမ်ိဳးမရွိပါဘူးfinance။ “အာမခံျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားျခင္း” ဆိုတာကေတာ့ ရွယ္ယာရွင္ေတြက သေဘာတူထားတဲ့ အာမခံပမာဏအထိ ေပးေဆာင္ဖုိ႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။yes
ကုမၸဏီေတြက ပုဂၢလိကပိုင္နဲ႔ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီကို ဘယ္လုိေရြးၾကလဲ။
ကုမၸဏီအမ်ားစုက စစခ်င္းမွာဆုိရင္ ရွယ္ယာပိုင္ရွင္လည္း နည္းနည္းပဲရွိ ၿပီး အမ်ားျပည္သူေတြဆီကေနလည္း ရင္းႏွီးေငြျမႇင့္တင္ဖို႔လည္း မလုိအပ္တာေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီအျဖစ္ စတင္တတ္ ၾကပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ကုမၸဏီအေပၚ အနီးကပ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ရွိေအာင္ ရွယ္ယာမ်ားအလႊဲအေျပာင္းျပဳလုပ္ျခင္းကို တင္းၾကပ္ထားခ်င္ၾကပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဓိကအားသာခ်က္ကေတာ့ အမ်ားျပည္သူေတြဆီကေန ရင္းႏွီးေငြရရွိႏုိင္တာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြက အကုန္အက်မ်ားေစတဲ့ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ အစီရင္ခံခ်က္ လုိအပ္မႈေတြ ရွိပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔ လိုအပ္တာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ စိစစ္မႈေတြကို ပိုၿပီး ခံရတတ္ပါတယ္finance။ ဒါ့အျပင္ လူတိုင္းက ရွယ္ယာရွင္ျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ ကိုင္တြယ္စီမံရ ပိုခက္ပါတယ္။
ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြက သတင္းအခ်က္အလက္အမ်ားႀကီး ေဖာ္ျပေပးဖို႔မလုိတာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းကို အဆင္ေျပသလုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါတယ္။
ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြက ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္လာရင္ေတာင္ ပုဂၢလိကပိုင္အေနနဲ႔ပဲ လုပ္ငန္းေတြကုိ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါတယ္finance။ အမ်ားျပည္သူေတြထံကေန ရင္းႏီွးေငြမရႏုိင္ရင္ေတာင္ အတြင္းေရးညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပိုမ်ားတဲ့ ျပင္ပရန္ပံုေငြေတြကိုေတာင္ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ အကုန္အက်မ်ားၿပီး ခက္ခဲတာေၾကာင့္ ကုမၸဏီေတြက ေအာက္ကအခ်က္ေတြနဲ႔ မရင္ဆိုင္ရမခ်င္းေတာ့ ပုဂၢလိကပိုင္အျဖစ္ပဲ ဆက္လက္ရပ္တည္သြားၾကမွာပါ။
- အေယာက္ ၅၀ ထက္ပိုေသာ ရွယ္ယာရွင္မ်ား လုိအပ္လာျခင္း။
- အမ်ားျပည္သူထံမွ ရင္းႏွီးေငြမ်ား လိုအပ္လာျခင္း။
- ရွယ္ယာရွင္မ်ားရဲ႕ ရွယ္ယာမ်ားအား အလြယ္တကူလႊဲေျပာင္းႏုိင္ရန္ လုိအပ္လာျခင္း။
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ဆိုးက်ိဳးကုိ သိရွိဖုိ႔အတြက္ စာရင္းဝင္ကုမၸဏီမ်ား ေဆာင္းပါးမွာ ေလ့လာၾကည့္လိုက္ပါ။yes
yes
ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီမွ အမ်ားပိုင္ (သို႔) အမ်ားပိုင္မွ ပုဂၢလိကပိုင္သုိ႔ ေျပာင္းလဲလုိ႔ရလား။
ရပါတယ္finance။ ကုမၸဏီေတြက အမ်ိဳးအစားေျပာင္းလိုက္လို႔ ရပါတယ္။
ဥပမာေျပာရရင္ ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြက အရြယ္အစား ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြ၊ ရွယ္ယာရွင္ေတြ ပိုလိုလာပါတယ္finance။ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီအျဖစ္ ေျပာင္းလုိက္တယ္ဆုိရင္ ျပည္သူ႕ေစ်းကြက္ထဲေရာက္ဖုိ႔ ပိုၿပီးလည္း လြယ္ကူလာမယ္၊ ရွယ္ယာရွင္ေတြလည္း အေယာက္ ၅၀ ထက္မက ရွိလာပါလိမ့္မယ္။
လက္ရွိရွယ္ယာရွင္ေတြကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ရွယ္ယာေတြကို အလြယ္တကူေရာင္းခ်ႏုိင္ေအာင္ ပုဂၢလိကပိုင္မွ အမ်ားပိုင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဆႏၵရွိတတ္ပါတယ္။
အျပန္အလွန္အားျဖင့္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြကလည္း ျပည္သူ႕ေစ်းကြက္ထဲ ဝင္ေရာက္ဖို႔ မလုိအပ္ေတာ့ဘူး၊ လုိက္နာမႈနဲ႔ အစီရင္ခံမႈေတြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်င္တယ္၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕စိစစ္မႈကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ပုဂၢလိကပိုင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႔ ေရြးခ်ယ္ေကာင္းေရြးခ်ယ္ႏိုင္ပါတယ္။ yes
စာရင္းဝင္ကုမၸဏီဆုိတာဘာလဲ။
“စာရင္းဝင္” ကုမၸဏီဆိုတာက ရန္ကုန္စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းလုိ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းေတြမွာ သူ႕ရဲ႕အစုရွယ္ယာေတြကို အေရာင္းအဝယ္လုပ္ခြင့္ရွိတဲ့ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြျဖစ္ပါတယ္finance။ ရွယ္ယာေတြကုိ အမ်ားျပည္သူမ်ားနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အေရာင္းအဝယ္ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး ရွယ္ယာရွင္အေရအတြက္ကိုလည္း မကန္႔သတ္ထားပါဘူးfinance။ စာရင္းဝင္ကုမၸဏီမ်ားအေၾကာင္း ဒီမွာေလ့လာပါ။
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီတုိင္းက စာရင္းဝင္ကုမၸဏီ မဟုတ္ပါဘူးfinance။ စာရင္းမဝင္ထားတဲ့ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ရွယ္ယာေတြက စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းမွာ စာရင္းဝင္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူးfinance။ အက်ိဳးေဆာင္ကေနတစ္ဆင့္ေတာ့ ေကာင္တာေစ်းကြက္ (over-the-counter) မွာ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။yes
အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဓိကအားသာခ်က္ကေတာ့ အမ်ားျပည္သူထံကေန ရင္းႏွီးေငြေတြ ရရွိႏိုင္စြမ္းရွိတာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ ဒီလိုရရွိျခင္းကလည္း အဲဒီအတြက္ အကုန္အက်သိသိသာသာ ရွိပါတယ္။
ကုမၸဏီအမ်ားစုကေတာ့ ပုဂၢလိကပိုင္အျဖစ္ စတင္ၿပီး လုိအပ္လာတဲ့အခါ အမ်ားပိုင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲၾကတာမ်ားပါတယ္။
ပုဂၢလိက ပုဂၢလိကပိုင္ ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီ ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီမ်ား ကုမၸဏီ ကုမၸဏီမ်ား အမ်ားပိုင္ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီမ်ား အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီ ရွယ္ယာျဖင့္ကန္႔သတ္ထားေသာကုမၸဏီမ်ား ရွယ္ယာ ရွယ္ယာမ်ား စေတာ့ရွယ္ယာ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ား ကုမၸဏီလီမိတက္ ကုမၸဏီလီမိတက္မ်ား အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီလီမိတက္ ပုဂၢလိကပိုင္ကုမၸဏီလီမိတက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ ေငြရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံျခင္း အစုရွယ္ယာအားျဖင့္ အစုရွယ္ယာျဖင့္ အစုရွယ္ယာရွင္ အစုရွယ္ယာရွင္တန္ဖိုး ပုဂ္ဂလိက ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ကုမ္ပဏီ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ကုမ္ပဏီများ ကုမ္ပဏီ ကုမ္ပဏီများ အများပိုင် အများပိုင်ကုမ္ပဏီများ အများပိုင်ကုမ္ပဏီ ရှယ်ယာဖြင့်ကန့်သတ်ထားသောကုမ္ပဏီများ ရှယ်ယာ ရှယ်ယာများ စတော့ရှယ်ယာ စတော့ရှယ်ယာများ ကုမ္ပဏီလီမိတက် ကုမ္ပဏီလီမိတက်များ အများပိုင်ကုမ္ပဏီလီမိတက် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ကုမ္ပဏီလီမိတက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ ငွေရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း အစုရှယ်ယာအားဖြင့် အစုရှယ်ယာဖြင့် အစုရှယ်ယာရှင် အစုရှယ်ယာရှင်တန်ဖိုး Limited by shares company companies companies limited by shares private company public company private company limited by shares public company limited by shares
